Sergei Esenin. 201 bài thơ Thơ và Trường ca
ĐỜI DỐI GIAN
Đời – dối gian với nỗi buồn say mê
Chính vì thế mà cuộc đời rất mạnh
Rằng cuộc đời bằng bàn tay vụng về
Đang viết nên những ngôn từ đau đớn.
Tôi thường xuyên khi đôi mắt khép vào
Tôi nói rằng: “Chỉ con tim lo ngại
Đời – dối gian nhưng đời vẫn đẹp sao
Những niềm vui được làm bằng giả dối.
Tôi ngước mắt nhìn bầu trời xám xịt
Số phận mình tôi đoán, nhìn vào trăng
Hãy yên tâm, kẻ người trần mắt thịt
Đừng đòi chi cái sự thật không cần”.
Tuyệt vời thay trong gió anh đào dại
Nghĩ cuộc đời này giống một con đường
Mặc cho dối gian những người bạn gái
Và dễ dàng thay đổi những bạn thân.
Mặc người ta với lời lẽ dịu dàng
Mặc lưỡi người còn sắc hơn dao ngọt
Tôi sống đây từ lâu đã sẵn sàng
Với tất cả tôi quen không thương xót.
Những đỉnh cao làm hồn tôi lạnh giá
Ấm áp đâu ra từ ánh sao trời.
Những người tôi từng yêu, giờ đã bỏ
Những kẻ tôi sống bằng – giờ họ quên tôi.
Dù như người bị cuộc đời xua đuổi
Với nụ cười tôi nhìn buổi ban mai
Mặt đất này tôi yêu thương, gần gũi
Tôi mang ơn tất cả cuộc đời này.
8-1925.
Đời – dối gian với nỗi buồn say mê
Chính vì thế mà cuộc đời rất mạnh
Rằng cuộc đời bằng bàn tay vụng về
Đang viết nên những ngôn từ đau đớn.
Tôi thường xuyên khi đôi mắt khép vào
Tôi nói rằng: “Chỉ con tim lo ngại
Đời – dối gian nhưng đời vẫn đẹp sao
Những niềm vui được làm bằng giả dối.
Tôi ngước mắt nhìn bầu trời xám xịt
Số phận mình tôi đoán, nhìn vào trăng
Hãy yên tâm, kẻ người trần mắt thịt
Đừng đòi chi cái sự thật không cần”.
Tuyệt vời thay trong gió anh đào dại
Nghĩ cuộc đời này giống một con đường
Mặc cho dối gian những người bạn gái
Và dễ dàng thay đổi những bạn thân.
Mặc người ta với lời lẽ dịu dàng
Mặc lưỡi người còn sắc hơn dao ngọt
Tôi sống đây từ lâu đã sẵn sàng
Với tất cả tôi quen không thương xót.
Những đỉnh cao làm hồn tôi lạnh giá
Ấm áp đâu ra từ ánh sao trời.
Những người tôi từng yêu, giờ đã bỏ
Những kẻ tôi sống bằng – giờ họ quên tôi.
Dù như người bị cuộc đời xua đuổi
Với nụ cười tôi nhìn buổi ban mai
Mặt đất này tôi yêu thương, gần gũi
Tôi mang ơn tất cả cuộc đời này.
8-1925.
NÀO, HÔN ANH ĐI
Nào, hôn anh đi, em hãy hôn anh
Dù đau đớn, dù cho máu chảy.
Không hoà nhập giữa lý trí lạnh lùng
Và con tim bừng lên như lửa cháy.
Chiếc cốc vại lật úp trên bàn
Giữa những người vui ta không như vậy
Bạn gái ơi, một điều em có thấy
Trên mặt đất ta sống chỉ một lần!
Em hãy xem bằng lặng lẽ nét nhìn
Và hãy trông: qua màn sương ẩm ướt
Mặt trăng giống như con quạ màu vàng
Đang bay liệng, lượn lờ trên mặt đất.
Nào, hãy hôn anh đi! Anh muốn lắm
Một bài ca cái chết hát cho anh
Rõ một điều cái chết này linh cảm
Kẻ đang ngồi ngự trị giữa trời xanh.
Ôi thế lực úa tàn phai nhạt!
Nếu phải chết thì ta sẽ chết!
Trước khi chết đôi môi người thương
Ta muốn, giá mà được hôn.
Để muôn đời trong giấc ngủ màu xanh
Không giấu diếm và xấu hổ không cần
Trong tiếng rì rào của anh đào dại
Vang lên lời: “Em mãi mãi của anh”.
Và để trên chiếc cốc vại ánh đèn
Chiếu vào bọt sùi lên không tắt
Người bạn gái hãy uống và hãy hát:
Trên mặt đất ta sống chỉ một lần!
1925.
KHÔNG TRỞ VỀ
Không trở về ngôi nhà của mẹ cha
Tôi – người lãng du muôn đời muôn kiếp.
Đứng bên đầm về kẻ đã đi xa
Cứ mặc cho bụi gai dầu than khóc.
Cứ mặc cho những đồng cỏ cong vênh
Bằng cây tầm ma về tôi nhắc đến
Và vòng cung vang lên lúc nửa đêm
Lời cây hoa chuông như người mau miệng.
Mặt trăng kia đang đứng ở trên cao
Những chiếc mũ không làm sao ném đến.
Bài hát không nhận ra điều bí ẩn
Sống ở đâu và chết ở đâu.
Nhưng mà khi cảm thấy rằng già cả
Dẫn về quê tất cả mọi con đường
Những chiếc xe buồn thiu sẽ chở
Một nửa xác người, một nửa bộ xương.
Chẳng vô tình từ ngày xửa ngày xưa
Trong dân gian có một câu thành ngữ:
Ngay cả con chó luôn luôn trở về
Trút hơi thở cuối cùng trên sân chủ.
Tôi trở về với ngôi nhà của mình
Đã sống đời kẻ lãng du tội nghiệp…
. . . . . .
Đứng bên đầm trong buổi chiều màu xanh
Bụi gai dầu cảm động trào nước mắt.
1925.
BÌNH MINH ĐANG GỌI RA
Bình minh đang gọi ra bình minh khác
Trên cánh đồng lúa mạch bốc khói sương…
Tôi nhớ về người tôi thương mến nhất
Nhớ mẹ hiền già lão, yêu thương.
Như ngày trước mẹ đi ra đồi nhỏ
Nắm chặt trong tay cây gậy của mình
Mẹ nhìn vào đôi dày trăng đã cũ
Đang bơi trên dòng sông ngủ mơ màng.
Và cay đắng trong lòng, con biết mẹ
Với một nỗi lo và một nỗi buồn
Rằng giờ đây thằng con trai của mẹ
Đã không còn nhớ gì đến quê hương.
Rồi sau đó mẹ đi ra nghĩa địa
Mẹ nhìn vào hòn đá xám chằm chằm
Mẹ trút ra hơi thở dài nhè nhẹ
Mẹ tiếc thương những anh, chị em con.
Mặc chúng con trưởng thành trong cay đắng
Còn các em đã lớn tựa mùa xuân
Dù sao mẹ đôi mắt hiền, sống động
Đừng để cho dâng ngập nỗi đau buồn.
Quá đủ rồi! Khổ đau đã lắm!
Giờ đến lúc mẹ thấy một điều rằng
Cả cây táo cũng vô cùng đau đớn
Khi phải trút đi những chiếc lá vàng.
Bởi một điều niềm vui là hiếm lắm
Như tiếng ngân vang buổi sớm mùa xuân
Đối với con nếu trên cành rữa xuống
Thì cháy thành tro trong gió còn hơn.
1925.
Bình minh đang gọi ra bình minh khác
Trên cánh đồng lúa mạch bốc khói sương…
Tôi nhớ về người tôi thương mến nhất
Nhớ mẹ hiền già lão, yêu thương.
Như ngày trước mẹ đi ra đồi nhỏ
Nắm chặt trong tay cây gậy của mình
Mẹ nhìn vào đôi dày trăng đã cũ
Đang bơi trên dòng sông ngủ mơ màng.
Và cay đắng trong lòng, con biết mẹ
Với một nỗi lo và một nỗi buồn
Rằng giờ đây thằng con trai của mẹ
Đã không còn nhớ gì đến quê hương.
Rồi sau đó mẹ đi ra nghĩa địa
Mẹ nhìn vào hòn đá xám chằm chằm
Mẹ trút ra hơi thở dài nhè nhẹ
Mẹ tiếc thương những anh, chị em con.
Mặc chúng con trưởng thành trong cay đắng
Còn các em đã lớn tựa mùa xuân
Dù sao mẹ đôi mắt hiền, sống động
Đừng để cho dâng ngập nỗi đau buồn.
Quá đủ rồi! Khổ đau đã lắm!
Giờ đến lúc mẹ thấy một điều rằng
Cả cây táo cũng vô cùng đau đớn
Khi phải trút đi những chiếc lá vàng.
Bởi một điều niềm vui là hiếm lắm
Như tiếng ngân vang buổi sớm mùa xuân
Đối với con nếu trên cành rữa xuống
Thì cháy thành tro trong gió còn hơn.
1925.
THÁNG NĂM XANH
Tháng năm xanh. Trời ấm áp màu hồng
Chuông bờ giậu không kêu lên xủng xoảng
Cây ngải cứu toả ra mùi hương
Anh đào ngủ trong áo choàng màu trắng.
Trên hai cánh của ô cửa sổ
Đóng vào khung những rèm sáo mỏng manh
Trăng đồng bóng đang ra sức thêu vẽ
Trên nền nhà những viền, dải đăng ten.
Cái phòng khách của nhà tôi dù nhỏ
Nhưng tinh tươm. Tôi sắp xếp cho mình…
Buổi chiều này thấy cuộc đời yêu quá
Như kỷ niệm về người bạn thân thương.
Vườn bốc lên tựa hồ như đám cháy
Và mặt trăng cố rán hết sức mình
Trăng muốn để cho mỗi người run rẩy
Bởi một lời nhức nhối “mãi yêu anh”.
Chỉ có tôi trong ấm áp màu hồng
Dưới tiếng phong cầm tháng Năm vui vẻ
Tôi không còn mong ước gì hơn
Đến tận cùng tôi nhận về tất cả.
Tôi nhận về – hãy hiện ra, hãy đến
Cả nỗi đau và cả vẻ hân hoan…
Hoà bình cho ngươi, cuộc đời tĩnh lặng
Hoà bình cho ngươi, hơi mát màu xanh.
1925.
TẶNG EM GÁI SHURA 1
Anh chưa thấy ai người xinh như thế
Nhưng em biết không, có một điều này
Trong lòng anh có một điều ganh tị –
Em gợi lại thời tuổi trẻ mê say.
Em – câu hát màu lam thời tuổi trẻ
Em của anh biết mấy yêu thương.
Con bò ta giờ sống ra sao nhỉ
Có còn vân vê những cọng rơm buồn?
Câu em hát sao mà yêu đến thế
Làm dịu trong anh giấc mộng tuổi thơ.
Cây thanh lương trà có còn cháy đỏ
Rắc lá đầy lên cửa sổ trắng mờ?
Mẹ giờ hát bài gì bên khung cửi?
Làng quê ta anh từ giã muôn đời
Chỉ biết rằng bão tuyết rừng rực cháy
Dồn lên thềm những chiếc lá vàng rơi.
Anh biết rằng tru khẽ về ta đó
Thay cho nước mắt và âu yếm ngọt ngào
Con chó già phút ra đi trước ngõ
Ai oán giã từ như đã chết nàng dâu.
Nhưng mà thôi ta đừng quay lại nữa
Bởi một điều ai quay được thời gian.
Như tình yêu, như niềm vui, nỗi khổ
Là chiếc khăn xinh đẹp của Riazan.
13-9-1925.
Tháng năm xanh. Trời ấm áp màu hồng
Chuông bờ giậu không kêu lên xủng xoảng
Cây ngải cứu toả ra mùi hương
Anh đào ngủ trong áo choàng màu trắng.
Trên hai cánh của ô cửa sổ
Đóng vào khung những rèm sáo mỏng manh
Trăng đồng bóng đang ra sức thêu vẽ
Trên nền nhà những viền, dải đăng ten.
Cái phòng khách của nhà tôi dù nhỏ
Nhưng tinh tươm. Tôi sắp xếp cho mình…
Buổi chiều này thấy cuộc đời yêu quá
Như kỷ niệm về người bạn thân thương.
Vườn bốc lên tựa hồ như đám cháy
Và mặt trăng cố rán hết sức mình
Trăng muốn để cho mỗi người run rẩy
Bởi một lời nhức nhối “mãi yêu anh”.
Chỉ có tôi trong ấm áp màu hồng
Dưới tiếng phong cầm tháng Năm vui vẻ
Tôi không còn mong ước gì hơn
Đến tận cùng tôi nhận về tất cả.
Tôi nhận về – hãy hiện ra, hãy đến
Cả nỗi đau và cả vẻ hân hoan…
Hoà bình cho ngươi, cuộc đời tĩnh lặng
Hoà bình cho ngươi, hơi mát màu xanh.
1925.
TẶNG EM GÁI SHURA 1
Anh chưa thấy ai người xinh như thế
Nhưng em biết không, có một điều này
Trong lòng anh có một điều ganh tị –
Em gợi lại thời tuổi trẻ mê say.
Em – câu hát màu lam thời tuổi trẻ
Em của anh biết mấy yêu thương.
Con bò ta giờ sống ra sao nhỉ
Có còn vân vê những cọng rơm buồn?
Câu em hát sao mà yêu đến thế
Làm dịu trong anh giấc mộng tuổi thơ.
Cây thanh lương trà có còn cháy đỏ
Rắc lá đầy lên cửa sổ trắng mờ?
Mẹ giờ hát bài gì bên khung cửi?
Làng quê ta anh từ giã muôn đời
Chỉ biết rằng bão tuyết rừng rực cháy
Dồn lên thềm những chiếc lá vàng rơi.
Anh biết rằng tru khẽ về ta đó
Thay cho nước mắt và âu yếm ngọt ngào
Con chó già phút ra đi trước ngõ
Ai oán giã từ như đã chết nàng dâu.
Nhưng mà thôi ta đừng quay lại nữa
Bởi một điều ai quay được thời gian.
Như tình yêu, như niềm vui, nỗi khổ
Là chiếc khăn xinh đẹp của Riazan.
13-9-1925.
TẶNG EM GÁI SHURA 2
Em hãy hát bài ca mà thuở trước
Hát ru ta đã từng hát mẹ già
Anh chẳng tiếc thương những điều mong ước
Dẫu không thành, anh vẫn tiếp lời ca.
Anh đã từng quên và anh đã biết
Nên bây giờ nghe hồi hộp trong tim
Có vẻ như từ ngôi nhà thân thiết
Nghe run run trong giọng hát của em.
Em hãy hát cho anh nghe bài hát
Cũng như em, giai điệu của quê hương
Và anh sẽ khép mắt vào một chút
Để ngắm nhìn lại những nét thân thương.
Hát đi em, niềm vui cho anh đấy
Đến muôn đời anh vẫn mãi yêu thương
Hàng giậu cửa trong vườn thu khép lại
Và chiếc lá rơi, rụng xuống trong vườn.
Hát đi em để cho anh nhớ lại
Những bóng hình giờ đang ở rất xa
Anh sung sướng và anh hình dung thấy
Mẹ yêu kính của ta cùng với bầy gà.
Đến muôn thuở anh vẫn còn yêu mãi
Giọt sương móc trên cành lá bạch dương
Những chiếc lá vàng dệt làn tóc rối
Chiếc áo bên ngoài chất phác, thân thương.
Và anh thấy trong lòng mình thanh thản
Con tim rộn ràng với men rượu, lời ca
Anh ngỡ em – cây bạch dương đang đứng
Vẫy chào anh bên cửa sổ hiên nhà.
13-9-1925.
TẶNG EM GÁI SHURA 3
Anh là kẻ đi ngang qua cuộc đời
Còn em giơ cánh tay vui ra vẫy!
Trên vầng trăng mùa thu này cũng vậy
Ánh sáng dịu êm, âu yếm, gọi mời.
Lần đầu tiên anh sưởi ấm từ trăng
Lần đầu tiên sưởi ấm từ hơi lạnh
Giờ anh sống và lại đang hy vọng
Vào một tình yêu mà nay đã không còn.
Điều này được làm nhờ bình nguyên của ta
Miền đất rộng mênh mông, vùng cát mặn
Và nhàu nát sự ngây thơ trong trắng
Nỗi buồn thương cho ai đó ruột rà.
Chính vì thế muôn đời không giấu diếm
Rằng tình yêu không riêng rẽ, một mình
Một tình yêu của cả em và anh
Là tình yêu quê hương mình yêu mến.
13-9-1925.
Em hãy hát bài ca mà thuở trước
Hát ru ta đã từng hát mẹ già
Anh chẳng tiếc thương những điều mong ước
Dẫu không thành, anh vẫn tiếp lời ca.
Anh đã từng quên và anh đã biết
Nên bây giờ nghe hồi hộp trong tim
Có vẻ như từ ngôi nhà thân thiết
Nghe run run trong giọng hát của em.
Em hãy hát cho anh nghe bài hát
Cũng như em, giai điệu của quê hương
Và anh sẽ khép mắt vào một chút
Để ngắm nhìn lại những nét thân thương.
Hát đi em, niềm vui cho anh đấy
Đến muôn đời anh vẫn mãi yêu thương
Hàng giậu cửa trong vườn thu khép lại
Và chiếc lá rơi, rụng xuống trong vườn.
Hát đi em để cho anh nhớ lại
Những bóng hình giờ đang ở rất xa
Anh sung sướng và anh hình dung thấy
Mẹ yêu kính của ta cùng với bầy gà.
Đến muôn thuở anh vẫn còn yêu mãi
Giọt sương móc trên cành lá bạch dương
Những chiếc lá vàng dệt làn tóc rối
Chiếc áo bên ngoài chất phác, thân thương.
Và anh thấy trong lòng mình thanh thản
Con tim rộn ràng với men rượu, lời ca
Anh ngỡ em – cây bạch dương đang đứng
Vẫy chào anh bên cửa sổ hiên nhà.
13-9-1925.
TẶNG EM GÁI SHURA 3
Anh là kẻ đi ngang qua cuộc đời
Còn em giơ cánh tay vui ra vẫy!
Trên vầng trăng mùa thu này cũng vậy
Ánh sáng dịu êm, âu yếm, gọi mời.
Lần đầu tiên anh sưởi ấm từ trăng
Lần đầu tiên sưởi ấm từ hơi lạnh
Giờ anh sống và lại đang hy vọng
Vào một tình yêu mà nay đã không còn.
Điều này được làm nhờ bình nguyên của ta
Miền đất rộng mênh mông, vùng cát mặn
Và nhàu nát sự ngây thơ trong trắng
Nỗi buồn thương cho ai đó ruột rà.
Chính vì thế muôn đời không giấu diếm
Rằng tình yêu không riêng rẽ, một mình
Một tình yêu của cả em và anh
Là tình yêu quê hương mình yêu mến.
13-9-1925.
TẶNG EM GÁI SHURA 4
Trái đất này mới lắm mèo làm sao
Anh và em không bao giờ đếm nổi
Cây đậu thơm thấy trong giấc chiêm bao
Và ngôi sao xanh giữa trời vẫy gọi.
Thực hay mơ, hay là đang ngái ngủ
Chỉ nhớ rằng từ ngày tháng rất xa
Con mèo kêu khò khò trên giường ngủ
Nhìn sang anh với đôi mắt hững hờ.
Còn anh khi đó chỉ là cậu bé
Nhưng đùa vui theo câu hát của bà
Mèo nhảy xổ vào giống như hổ trẻ
Vồ cuộn len của nó bị văng ra.
Tất cả qua rồi. Bà không còn nữa
Và thế rồi sau đó một vài năm
Từ con mèo người ta làm chiếc mũ
Chiếc mũ này ông mình đội đã sờn.
1925.
CÒN KHÓC MÃI TRONG HỒN
Mỗi chúng ta đều mong ước vận may
Người chài lưới – mong thuyền về đầy cá
Người nông dân – mong con ngựa, cái cày
Làm ra bánh mì quanh năm đầy đủ.
Ta uống nước đều từ cốc, từ chén
Cũng có thể từ hoa súng, hoa mơ
Nơi vực thẳm có mây hồng bay lượn
Sẽ không nguôi vàng ánh ở đôi bờ.
Ta sung sướng khi nằm trên cỏ dại
Dán mắt vào mặt nuớc phẳng như gương
Bỗng nghe thấy cõi lòng ta tê tái
Ánh mắt ai nhìn hờn dỗi, yêu thương.
Thương chim cuốc kêu hoài… Ôi chim cuốc..
Kêu cho ngày cứ sáng mãi không thôi
Nơi con tim biết nuôi niềm ao ước
Sẽ vui lên dưới gánh nặng cuộc đời.
Chỉ có tôi quên mình kẻ nông dân
Nên giờ đây tôi tự mình kể lại
Lạ lùng chăng nơi cuộc sống an nhàn
Tôi lại nhớ rừng, nhớ đất cày ải.
Ai cứ ngỡ rằng thương cho ai đấy
Ngỡ như mình đã từ chối quê hương
Ai những kẻ từ bùn lầy lớn dậy
Tiếng chim xưa còn khóc mãi trong hồn.
12-6-1925.
Trái đất này mới lắm mèo làm sao
Anh và em không bao giờ đếm nổi
Cây đậu thơm thấy trong giấc chiêm bao
Và ngôi sao xanh giữa trời vẫy gọi.
Thực hay mơ, hay là đang ngái ngủ
Chỉ nhớ rằng từ ngày tháng rất xa
Con mèo kêu khò khò trên giường ngủ
Nhìn sang anh với đôi mắt hững hờ.
Còn anh khi đó chỉ là cậu bé
Nhưng đùa vui theo câu hát của bà
Mèo nhảy xổ vào giống như hổ trẻ
Vồ cuộn len của nó bị văng ra.
Tất cả qua rồi. Bà không còn nữa
Và thế rồi sau đó một vài năm
Từ con mèo người ta làm chiếc mũ
Chiếc mũ này ông mình đội đã sờn.
1925.
CÒN KHÓC MÃI TRONG HỒN
Mỗi chúng ta đều mong ước vận may
Người chài lưới – mong thuyền về đầy cá
Người nông dân – mong con ngựa, cái cày
Làm ra bánh mì quanh năm đầy đủ.
Ta uống nước đều từ cốc, từ chén
Cũng có thể từ hoa súng, hoa mơ
Nơi vực thẳm có mây hồng bay lượn
Sẽ không nguôi vàng ánh ở đôi bờ.
Ta sung sướng khi nằm trên cỏ dại
Dán mắt vào mặt nuớc phẳng như gương
Bỗng nghe thấy cõi lòng ta tê tái
Ánh mắt ai nhìn hờn dỗi, yêu thương.
Thương chim cuốc kêu hoài… Ôi chim cuốc..
Kêu cho ngày cứ sáng mãi không thôi
Nơi con tim biết nuôi niềm ao ước
Sẽ vui lên dưới gánh nặng cuộc đời.
Chỉ có tôi quên mình kẻ nông dân
Nên giờ đây tôi tự mình kể lại
Lạ lùng chăng nơi cuộc sống an nhàn
Tôi lại nhớ rừng, nhớ đất cày ải.
Ai cứ ngỡ rằng thương cho ai đấy
Ngỡ như mình đã từ chối quê hương
Ai những kẻ từ bùn lầy lớn dậy
Tiếng chim xưa còn khóc mãi trong hồn.
12-6-1925.
MÀN SƯƠNG XANH
Màn sương xanh. Cánh đồng tuyết trắng
Ánh trăng thanh mỏng mảnh vàng chanh.
Con tim ngọt ngào với nỗi đau yên lặng
Một điều gì gợi nhớ tháng ngày xanh.
Tuyết bên thềm như ai rắc cát trắng
Dưới trăng thanh có ai nói nên lời
Tôi kéo mũ lông mèo trùm xuống trán
Rồi lặng lẽ rời ngôi nhà của cha tôi.
Tôi lại về đây, quê hương thân thiết
Bạn bè tôi còn ai nhớ, ai quên?
Tôi buồn như kẻ hành hương tội nghiệp –
Người chủ ngày xưa ngôi nhà gỗ của mình.
Tôi lặng lẽ vò nhàu chiếc mũ mới
Màu lông chồn không hợp với hồn tôi.
Tôi hồi tưởng về bà, về ông ngoại
Tôi nhớ về nghĩa địa trắng tuyết rơi.
Tất cả ngủ yên, chúng ta đều đến đấy
Trong cuộc đời này dù muốn, dù không –
Chính vì thế mà tôi luôn nhận thấy
Với nhân gian tôi trải hết cõi lòng.
Chính vì thế mà suýt bật khóc oà
Rồi mỉm cười, cõi lòng tôi chợt tắt –
Con chó nhỏ trên thềm và ngôi nhà
Tựa hồ như nhìn thấy lần sau chót.
24-9-1925.
QUÊN HẾT SỰ ĐỜI
Khu rừng nhỏ. Mênh mông thảo nguyên
Ánh trăng thanh trải dài, rộng khắp.
Giờ đột ngột bỗng lại nghe vang lên
Trong không gian tiếng kêu lục lạc.
Con đường ta không phẳng lì, không đẹp
Nhưng ta yêu, ta thương mến suốt đời
Theo đường này đã muôn đời, muôn kiếp
Mọi người Nga đi trên đó mà thôi.
Chà, các ngươi, những cỗ xe trượt tuyết!
Tiếng kêu vang lạnh cóng gỗ cây dương.
Bố của tôi – người nông dân thứ thiệt
Lẽ tất nhiên, tôi con của nhà nông.
Tôi đâu có cần chi sự nổi tiếng
Là nhà thơ - tôi cũng chẳng bận lòng.
Miền quê nghèo xác xơ thương mến
Tôi không nhìn thấy nó đã nhiều năm.
Có ai người dù một lần nhìn thấy
Miền quê này, mặt nước phẳng như gương
Mà lại không vui mừng nhường ấy
Được hôn từng bàn chân của bạch dương.
Thì làm sao mà tôi không rơi lệ
Khi trong cơn giá lạnh mùa đông
Hay mùa xuân theo tiếng đàn vui vẻ
Với tuổi thanh xuân tươi trẻ của làng.
Ơi phong cầm, ngươi mang hồn dân tộc
Có biết không, sau tiếng hát của ngươi
Không chỉ một niềm vinh quang khó nhọc
Nghe tiếng reo vang quên hết sự đời.
21/22-10-1925.
Màn sương xanh. Cánh đồng tuyết trắng
Ánh trăng thanh mỏng mảnh vàng chanh.
Con tim ngọt ngào với nỗi đau yên lặng
Một điều gì gợi nhớ tháng ngày xanh.
Tuyết bên thềm như ai rắc cát trắng
Dưới trăng thanh có ai nói nên lời
Tôi kéo mũ lông mèo trùm xuống trán
Rồi lặng lẽ rời ngôi nhà của cha tôi.
Tôi lại về đây, quê hương thân thiết
Bạn bè tôi còn ai nhớ, ai quên?
Tôi buồn như kẻ hành hương tội nghiệp –
Người chủ ngày xưa ngôi nhà gỗ của mình.
Tôi lặng lẽ vò nhàu chiếc mũ mới
Màu lông chồn không hợp với hồn tôi.
Tôi hồi tưởng về bà, về ông ngoại
Tôi nhớ về nghĩa địa trắng tuyết rơi.
Tất cả ngủ yên, chúng ta đều đến đấy
Trong cuộc đời này dù muốn, dù không –
Chính vì thế mà tôi luôn nhận thấy
Với nhân gian tôi trải hết cõi lòng.
Chính vì thế mà suýt bật khóc oà
Rồi mỉm cười, cõi lòng tôi chợt tắt –
Con chó nhỏ trên thềm và ngôi nhà
Tựa hồ như nhìn thấy lần sau chót.
24-9-1925.
QUÊN HẾT SỰ ĐỜI
Khu rừng nhỏ. Mênh mông thảo nguyên
Ánh trăng thanh trải dài, rộng khắp.
Giờ đột ngột bỗng lại nghe vang lên
Trong không gian tiếng kêu lục lạc.
Con đường ta không phẳng lì, không đẹp
Nhưng ta yêu, ta thương mến suốt đời
Theo đường này đã muôn đời, muôn kiếp
Mọi người Nga đi trên đó mà thôi.
Chà, các ngươi, những cỗ xe trượt tuyết!
Tiếng kêu vang lạnh cóng gỗ cây dương.
Bố của tôi – người nông dân thứ thiệt
Lẽ tất nhiên, tôi con của nhà nông.
Tôi đâu có cần chi sự nổi tiếng
Là nhà thơ - tôi cũng chẳng bận lòng.
Miền quê nghèo xác xơ thương mến
Tôi không nhìn thấy nó đã nhiều năm.
Có ai người dù một lần nhìn thấy
Miền quê này, mặt nước phẳng như gương
Mà lại không vui mừng nhường ấy
Được hôn từng bàn chân của bạch dương.
Thì làm sao mà tôi không rơi lệ
Khi trong cơn giá lạnh mùa đông
Hay mùa xuân theo tiếng đàn vui vẻ
Với tuổi thanh xuân tươi trẻ của làng.
Ơi phong cầm, ngươi mang hồn dân tộc
Có biết không, sau tiếng hát của ngươi
Không chỉ một niềm vinh quang khó nhọc
Nghe tiếng reo vang quên hết sự đời.
21/22-10-1925.
GỬI CHÚ CHÓ NHÀ KACHALOV
Jim, hãy đưa ta bàn chân lấy may
Bàn chân thế chưa bao giờ được ngắm.
Nào, hai ta cùng sủa dưới trăng này
Trong tiết trời lặng yên và thanh vắng
Jim, hãy đưa ta bàn chân lấy may.
Nào, Jim yêu, đừng liếm ta rối rít
Hiểu cùng ta một điều tối giản đơn
Bởi đời là gì Jim đâu có biết
Có biết đâu đáng sống lắm trên trần.
Chủ của Jim đáng yêu và danh tiếng
Khách khứa thường hay lui tới đầy nhà
Ai cũng cố mỉm cười và âu yếm
Vuốt ve bộ lông Jim mượt như tơ.
Trong loài chó, quả là Jim tuyệt đẹp
Với vẻ đáng yêu, tin cậy, dịu dàng
Jim chẳng thèm hỏi han chi ai hết
Như người say, cứ sấn đến đòi hôn.
Jim yêu dấu, giữa bao nhiêu khách đấy
Có đủ hạng người thế nọ thế này.
Nhưng một nàng buồn, lặng hơn hết thảy
Có bỗng tình cờ từng ghé đến đây.
Nếu nàng đến, giao phó cho Jim đấy
Dù vắng ta, hãy đắm đuối nhìn nàng
Thay ta hôn bàn tay thật dịu dàng
Vì tất cả, có và không có lỗi.
1925
Jim, hãy đưa ta bàn chân lấy may
Bàn chân thế chưa bao giờ được ngắm.
Nào, hai ta cùng sủa dưới trăng này
Trong tiết trời lặng yên và thanh vắng
Jim, hãy đưa ta bàn chân lấy may.
Nào, Jim yêu, đừng liếm ta rối rít
Hiểu cùng ta một điều tối giản đơn
Bởi đời là gì Jim đâu có biết
Có biết đâu đáng sống lắm trên trần.
Chủ của Jim đáng yêu và danh tiếng
Khách khứa thường hay lui tới đầy nhà
Ai cũng cố mỉm cười và âu yếm
Vuốt ve bộ lông Jim mượt như tơ.
Trong loài chó, quả là Jim tuyệt đẹp
Với vẻ đáng yêu, tin cậy, dịu dàng
Jim chẳng thèm hỏi han chi ai hết
Như người say, cứ sấn đến đòi hôn.
Jim yêu dấu, giữa bao nhiêu khách đấy
Có đủ hạng người thế nọ thế này.
Nhưng một nàng buồn, lặng hơn hết thảy
Có bỗng tình cờ từng ghé đến đây.
Nếu nàng đến, giao phó cho Jim đấy
Dù vắng ta, hãy đắm đuối nhìn nàng
Thay ta hôn bàn tay thật dịu dàng
Vì tất cả, có và không có lỗi.
1925
NGỰA VÀ XE TRƯỢT TUYẾT
Những con ngựa và những xe trượt tuyết
Rõ một điều quỉ mang xuống trần gian.
Trên thảo nguyên phi nước đại ngang tàng
Tiếng nhạc ngựa cười vang, trào nước mắt.
Không trăng sáng, chẳng còn nghe tiếng chó
Phía ngoài rìa chốn hoang mạc xa xăm
Hãy gắng giữ, cuộc đời ta điên cuồng
Đến muôn thuở ta đã già đâu chứ.
Mặc đêm tối, hãy hát lên xà ích
Nếu ngươi cần ta sẽ hát cùng ngươi
Hát về một thời tuổi trẻ vui tươi
Về ánh mắt những cô nàng tinh nghịch.
Có nhiều khi mũ lông ngươi đội lệch
Rồi gióng ngựa vào giữa hai càng xe
Chỉ người ta kêu tên, hãy nhớ về
Khi đè trên lớp cỏ khô, ghì chặt.
Và phong thái lấy từ đâu chẳng biết
Khi giữa đêm hôm khuya khoắt vắng tanh
Đã từng rủ rê không chỉ một nàng
Sau tiếng đàn ta-lin-ka khoan nhặt.
Tất cả đi qua, tóc ta giờ thưa bớt
Ngựa không còn, sân nhà rộng thênh thang
Tiếng đàn nay đã chùng xuống, u buồn
Quên hết mất những điều xưa đã học.
Nhưng dù sao, lửa lòng đâu đã tắt
Ta vẫn còn yêu tuyết với giá băng.
Về tất cả những gì đã xa xăm
Tiếng nhạc ngựa cười vang trào nước mắt.
19-9-1925.
Những con ngựa và những xe trượt tuyết
Rõ một điều quỉ mang xuống trần gian.
Trên thảo nguyên phi nước đại ngang tàng
Tiếng nhạc ngựa cười vang, trào nước mắt.
Không trăng sáng, chẳng còn nghe tiếng chó
Phía ngoài rìa chốn hoang mạc xa xăm
Hãy gắng giữ, cuộc đời ta điên cuồng
Đến muôn thuở ta đã già đâu chứ.
Mặc đêm tối, hãy hát lên xà ích
Nếu ngươi cần ta sẽ hát cùng ngươi
Hát về một thời tuổi trẻ vui tươi
Về ánh mắt những cô nàng tinh nghịch.
Có nhiều khi mũ lông ngươi đội lệch
Rồi gióng ngựa vào giữa hai càng xe
Chỉ người ta kêu tên, hãy nhớ về
Khi đè trên lớp cỏ khô, ghì chặt.
Và phong thái lấy từ đâu chẳng biết
Khi giữa đêm hôm khuya khoắt vắng tanh
Đã từng rủ rê không chỉ một nàng
Sau tiếng đàn ta-lin-ka khoan nhặt.
Tất cả đi qua, tóc ta giờ thưa bớt
Ngựa không còn, sân nhà rộng thênh thang
Tiếng đàn nay đã chùng xuống, u buồn
Quên hết mất những điều xưa đã học.
Nhưng dù sao, lửa lòng đâu đã tắt
Ta vẫn còn yêu tuyết với giá băng.
Về tất cả những gì đã xa xăm
Tiếng nhạc ngựa cười vang trào nước mắt.
19-9-1925.
