Sergei Esenin. 201 bài thơ Thơ và Trường ca
THƯ GỬI MẸ
Mẹ của con giờ đây còn mạnh khoẻ?
Mẹ kính yêu, cho con gửi lời chào
Xin hãy để trên ngôi nhà của mẹ
Toả ánh chiều trong nỗi nhớ nôn nao.
Con nghe rằng mẹ giấu điều lo lắng
Mẹ hay buồn, hay lo nghĩ về con
Mẹ hay bước ra ngoài con đường vắng
Trong chiếc áo len lạc mốt, cũ sờn.
Rằng mỗi khi qua làn khói lam chiều
Mẹ nhìn thấy chỉ một điều khủng khiếp
Có vẻ như trong một vụ đánh nhau
Có ai đấy đâm con bằng dao thép.
Chẳng sao đâu! Xin mẹ hãy yên lòng
Đấy tất cả chỉ là cơn mộng mị
Con đâu có còn đến nỗi lông bông
Để chết đi khi chẳng nhìn thấy mẹ.
Con bây giờ vẫn như thế, dễ thương
Chỉ ao ước một điều rất đơn giản
Sao cho thật mau thoát khỏi nỗi buồn
Để trở về ngôi nhà ta thấp vắng.
Con sẽ về khi hoa nở trên cành
Mang hơi thở mùa xuân quanh vườn tược
Chỉ có điều mẹ trong ánh bình minh
Đừng thức con như tám năm về trước.
Đừng thức dậy những giấc mơ đã tắt
Đừng khơi lên mộng ước đã không thành
Con là kẻ sớm chịu nhiều mất mát
Nếm trải nhiều mệt nhọc giữa ngày xanh.
Và đừng dạy con cầu nguyện. Không cần!
Thời ấu thơ chẳng quay về lần nữa.
Chỉ mẹ là niềm vui, niềm an ủi của con
Chỉ mẹ – đối với con là ánh hồng khôn tả.
Mẹ hãy quên đi những điều phiền muộn
Mẹ đừng buồn, đừng lo lắng về con
Đừng hay bước ra ngoài con đường vắng
Trong chiếc áo len lạc mốt, cũ sờn.
VỀ CÕI HƯ VÔ
Ta giờ đây đang dần dà đi khỏi
Để về nơi huyền diệu, cõi hư vô
Rất có thể trong chặng đường sắp tới
Tôi đã phải lo chuẩn bị nấm mồ.
Những cánh rừng bạch dương sao yêu quá!
Mặt đất này! Những cồn cát yêu thương!
Giờ đứng trước đám đông người thiên cổ
Tôi biết làm sao dấu được nỗi buồn.
Tôi đã quá yêu những thứ trên đời
Được thể hiện cả trong hồn lẫn xác
Nơi có những cành dương liễu buông xuôi
Thả bóng xuống mặt nước hồ bàng bạc.
Trong yên lặng nảy sinh nhiều ý nghĩ
Tôi đã viết nhiều bài hát về tôi
Trên mặt đất cuộc đời dù chẳng dễ
Hạnh phúc sao tôi sống thở khí trời.
Tôi hạnh phúc đã hôn nhiều phụ nữ
Tôi đã nằm trên cỏ, đã ngắt hoa**
Và hạnh phúc vì với loài muông thú
Những bạt tai tôi chưa đánh bao giờ.
Ở bên kia chẳng có những cánh rừng
Không xào xạc sóng lúa mì óng ả
Nên trước những người ở chốn mông lung
Sao bỗng thấy giữa lòng tôi run quá.
Và tôi biết ở bên kia chẳng thể
Có những cánh đồng vàng rực trong sương
Nên bởi thế tôi vô cùng yêu quí
Những con người trên mặt đất yêu thương.
1924.
Ta giờ đây đang dần dà đi khỏi
Để về nơi huyền diệu, cõi hư vô
Rất có thể trong chặng đường sắp tới
Tôi đã phải lo chuẩn bị nấm mồ.
Những cánh rừng bạch dương sao yêu quá!
Mặt đất này! Những cồn cát yêu thương!
Giờ đứng trước đám đông người thiên cổ
Tôi biết làm sao dấu được nỗi buồn.
Tôi đã quá yêu những thứ trên đời
Được thể hiện cả trong hồn lẫn xác
Nơi có những cành dương liễu buông xuôi
Thả bóng xuống mặt nước hồ bàng bạc.
Trong yên lặng nảy sinh nhiều ý nghĩ
Tôi đã viết nhiều bài hát về tôi
Trên mặt đất cuộc đời dù chẳng dễ
Hạnh phúc sao tôi sống thở khí trời.
Tôi hạnh phúc đã hôn nhiều phụ nữ
Tôi đã nằm trên cỏ, đã ngắt hoa**
Và hạnh phúc vì với loài muông thú
Những bạt tai tôi chưa đánh bao giờ.
Ở bên kia chẳng có những cánh rừng
Không xào xạc sóng lúa mì óng ả
Nên trước những người ở chốn mông lung
Sao bỗng thấy giữa lòng tôi run quá.
Và tôi biết ở bên kia chẳng thể
Có những cánh đồng vàng rực trong sương
Nên bởi thế tôi vô cùng yêu quí
Những con người trên mặt đất yêu thương.
1924.
NGỌN GIÓ VÀNG MÊ MẨN
Ngọn gió vàng trên cánh rừng gào gọi
Tiếng động mềm như tuyết, mượt như tơ
Lần đầu tiên trong đời tôi nghĩ tới
Bởi xưa nay chưa để ý bao giờ.
Ngoài cửa sổ bầu trời đang sùi sụt
Tôi không tiếc thương mà cũng chẳng buồn
Tôi vẫn yêu cuộc đời này tha thiết
Tựa hồ như tình trong buổi đầu tiên.
Người phụ nữ nhìn theo cười lặng lẽ
Lòng đã bồi hồi. Chao ôi những bờ vai!
Xe tam mã như vành nôi yêu quí
Sẽ đưa tôi về tận chốn xa xôi.
Ôi hạnh phúc, ôi những điều may mắn!
Chốn trần gian hạnh phúc của con người.
Ai trong đời một lần khóc đau đớn
Có nghĩa là may mắn chẳng mỉm cười.
Ta cần sống thật nhẹ nhàng, đơn giản
Nhận hết về ta mọi thứ trên đời.
Nên vì thế ngọn gió vàng mê mẩn
Trên cánh rừng cứ gào gọi không thôi.
14-10-1925 .
Ngọn gió vàng trên cánh rừng gào gọi
Tiếng động mềm như tuyết, mượt như tơ
Lần đầu tiên trong đời tôi nghĩ tới
Bởi xưa nay chưa để ý bao giờ.
Ngoài cửa sổ bầu trời đang sùi sụt
Tôi không tiếc thương mà cũng chẳng buồn
Tôi vẫn yêu cuộc đời này tha thiết
Tựa hồ như tình trong buổi đầu tiên.
Người phụ nữ nhìn theo cười lặng lẽ
Lòng đã bồi hồi. Chao ôi những bờ vai!
Xe tam mã như vành nôi yêu quí
Sẽ đưa tôi về tận chốn xa xôi.
Ôi hạnh phúc, ôi những điều may mắn!
Chốn trần gian hạnh phúc của con người.
Ai trong đời một lần khóc đau đớn
Có nghĩa là may mắn chẳng mỉm cười.
Ta cần sống thật nhẹ nhàng, đơn giản
Nhận hết về ta mọi thứ trên đời.
Nên vì thế ngọn gió vàng mê mẩn
Trên cánh rừng cứ gào gọi không thôi.
1 THÁNG NĂM
Có âm nhạc, những điệu nhảy và thơ
Có sự giả dối và nịnh hót…
Mặc người ta chửi tôi vì bài “Xtăngxơ”
Trong bài ấy, dù sao, có sự thật.
Tôi đã thấy ngày lễ một tháng Năm
Và ngạc nhiên lắm vậy
Tôi sẵn sàng cúi xuống và ôm
Tất cả phụ nữ và con gái.
Biết kể cho ai, biết đi đâu
Chẳng lẽ lại u sầu
Trước bao la biển trời nắng đẹp
Của Balakhan?
Biết làm sao cho con tim khỏi hát lên
Không rơi vào run rẩy
Chúng tôi đã hát bốn mươi nghìn
Và uống cũng vậy.
Thơ tôi ơi, đừng rối ren, mộng mị!
Mà hãy giản dị thôi!
Chúng ta uống chúc sức khỏe ngành dầu khí
Và những vị khách mời.
Tôi nâng cốc thứ nhất
Uống hết một hơi
Tôi uống trong ngày lễ tháng Năm này
Để mừng cho Hội đồng Dân ủy.
Cốc thứ hai cho khỏi say mềm
Và không quậy
Tôi tự hào chúc giai cấp công nhân
Theo lời của ai đấy.
Tôi uống cốc thứ ba
Như bậc vua chúa
Mừng cho những người nông dân
Bớt đi phần đau khổ.
Hãy uống, con tim! Nhưng đừng đổ đốn
Hủy hoại tháng ngày xanh…
Vì thế tôi uống cốc thứ bốn
Chỉ cho mình.
1925.
TỔ QUỐC YÊU THƯƠNG
Cây nằm ngủ. Bình nguyên thân thương sao
Cành ngải cứu hơi nước đeo trĩu nặng
Chẳng ở đâu còn có quê hương nào
Làm trỗi dậy trong lòng tôi hơi ấm.
Tất cả chúng ta đều chung số phận
Cứ thử đi hỏi hết thảy người ta –
Vừa đau khổ, vừa mừng, vui, buồn, giận
Dù sao ta sung sướng ở nước Nga.
Ánh trăng thanh bí huyền dài ngất ngểu
Liễu khóc thầm, thủ thỉ những hàng dương
Nhưng chẳng ai nghe tiếng kêu đàn sếu
Mà lại không yêu đồng ruộng quê mình.
Và giờ đây khi cuộc đời can hệ
Đến số phận tôi bằng ánh sáng mới hơn
Dù sao tôi vẫn là thi sĩ
Của ngôi nhà gỗ nhỏ vàng ươm.
Cứ hàng đêm, khi ngả xuống đầu giường
Lại nhìn thấy kẻ thù rất dữ dội
Tuổi trẻ nào đang khai khẩn đất hoang
Trên cánh rừng của tôi, trên đồng nội.
Nhưng dù sao tôi linh cảm được rằng
Tôi có thể yên lòng và tôi hát:
Hãy cho tôi được tổ quốc yêu thương
Yêu tất cả và nhẹ nhàng tôi chết.
7-1925.
CƠN GIÓ NHẸ
Cơn gió nhẹ. Buổi chiều xanh ảm đạm
Đôi mắt mở to tôi đứng lặng nhìn.
Những gà mái ở Ba Tư rất giống
Với những mái gà ở Riazan.
Trăng cũng thế, chỉ rộng hơn một chút
Chút vàng hơn và từ phía đằng bên
Trong đời này tình yêu anh và em
Với tất cả đều giống nhau y hệt.
Tôi không thể nào trong đêm ấm áp
Tôi không thể nào không hát không ca.
Các cô gái ôm người yêu dấu nhất
Như những chú gà thứ hai, thứ ba.
Chà, tình yêu! Tất cả đều quen biết
Tình yêu kia cũng biết những con mèo
Chỉ mình tôi, kẻ không nhà đi nhặt
Rất khiêm nhường những mảnh nát tình yêu.
Hạnh phúc không có. Nhưng chẳng buồn rồi
Có ở khắp nơi những con gà mái
Đối với tôi có ở khắp mọi nơi
Những cô gái đa tình trẻ dại.
Cùng với họ mọi niềm vui tôi nhận
Chỉ bằng thơ tôi nói với họ thôi:
Chính vì thế mà người ta yêu đời
Rằng cuộc đời khắp nơi đầy gà trống.
7-1925.
Cây nằm ngủ. Bình nguyên thân thương sao
Cành ngải cứu hơi nước đeo trĩu nặng
Chẳng ở đâu còn có quê hương nào
Làm trỗi dậy trong lòng tôi hơi ấm.
Tất cả chúng ta đều chung số phận
Cứ thử đi hỏi hết thảy người ta –
Vừa đau khổ, vừa mừng, vui, buồn, giận
Dù sao ta sung sướng ở nước Nga.
Ánh trăng thanh bí huyền dài ngất ngểu
Liễu khóc thầm, thủ thỉ những hàng dương
Nhưng chẳng ai nghe tiếng kêu đàn sếu
Mà lại không yêu đồng ruộng quê mình.
Và giờ đây khi cuộc đời can hệ
Đến số phận tôi bằng ánh sáng mới hơn
Dù sao tôi vẫn là thi sĩ
Của ngôi nhà gỗ nhỏ vàng ươm.
Cứ hàng đêm, khi ngả xuống đầu giường
Lại nhìn thấy kẻ thù rất dữ dội
Tuổi trẻ nào đang khai khẩn đất hoang
Trên cánh rừng của tôi, trên đồng nội.
Nhưng dù sao tôi linh cảm được rằng
Tôi có thể yên lòng và tôi hát:
Hãy cho tôi được tổ quốc yêu thương
Yêu tất cả và nhẹ nhàng tôi chết.
7-1925.
CƠN GIÓ NHẸ
Cơn gió nhẹ. Buổi chiều xanh ảm đạm
Đôi mắt mở to tôi đứng lặng nhìn.
Những gà mái ở Ba Tư rất giống
Với những mái gà ở Riazan.
Trăng cũng thế, chỉ rộng hơn một chút
Chút vàng hơn và từ phía đằng bên
Trong đời này tình yêu anh và em
Với tất cả đều giống nhau y hệt.
Tôi không thể nào trong đêm ấm áp
Tôi không thể nào không hát không ca.
Các cô gái ôm người yêu dấu nhất
Như những chú gà thứ hai, thứ ba.
Chà, tình yêu! Tất cả đều quen biết
Tình yêu kia cũng biết những con mèo
Chỉ mình tôi, kẻ không nhà đi nhặt
Rất khiêm nhường những mảnh nát tình yêu.
Hạnh phúc không có. Nhưng chẳng buồn rồi
Có ở khắp nơi những con gà mái
Đối với tôi có ở khắp mọi nơi
Những cô gái đa tình trẻ dại.
Cùng với họ mọi niềm vui tôi nhận
Chỉ bằng thơ tôi nói với họ thôi:
Chính vì thế mà người ta yêu đời
Rằng cuộc đời khắp nơi đầy gà trống.
7-1925.
MUÔN ĐỜI NAY VẪN THẾ
Đã rõ ràng, muôn đời nay vẫn thế
Ta biết điều khi đến tuổi ba mươi
Ngày mỗi mạnh, những kẻ từng bất trị
Biết giữ luôn mối quan hệ với đời.
Em yêu ơi, anh gần ba mươi tuổi
Và cuộc đời ngày một đáng yêu hơn
Chính vì thế con tim này mơ thấy
Anh đang cháy lên bằng ngọn lửa hồng.
Nếu như cháy thì sẽ cho cháy hết
Không ngẫu nhiên ngọn lửa cháy thành màu
Anh tháo ra chiếc nhẫn từ con vẹt
Điềm báo rằng ta sẽ cháy cùng nhau.
Nhẫn đeo cho anh cô gái Xứ-gan
Rồi anh tháo từ tay trao em đó
Nên bây giờ khi buồn bã cây đàn
Anh không thể không nghĩ suy, lo sợ.
Trong đầu anh vũng lầy đang dạo bước
Và trong tim băng giá với sương mù
Có thể lắm, với một người nào khác
Chiếc nhẫn này em đã đem cho?
Và có thể khi yêu nhau đến sáng
Người ta tự mình sẽ vặn hỏi em
Sao từ nhà thơ buồn cười, ngớ ngẩn
Em biết khơi ra tình cảm chân thành.
Thôi đành vậy! Vết thương này sẽ qua.
Chỉ đắng cay nhìn thấy rìa cuộc sống.
Lần đầu tiên trong đời tên du đãng
Bị con vẹt kia nguyền rủa đánh lừa.
7-1925.
TÔI THẤY GIẤC MƠ
Tôi thấy giấc mơ. Con đường màu đen.
Con ngựa trắng. Bàn chân rất khỏe
Và ngồi trên con ngựa
Một cô gái đến với tôi
Cô gái xinh đẹp tuyệt vời
Nhưng mà không yêu dấu.
Ê, cây bạch dương nước Nga!
Con đường ta chật chội
Và cô gái như một giấc mơ
Chỉ dành cho người yêu dấu
Ngươi hãy giữ lấy cành
Như những bàn tay thành thạo.
Trăng chiếu sáng. Màu xanh mơ màng
Ngựa khua móng guốc.
Ánh trăng thanh bí huyền
Như dành cho một người duy nhất
Ánh sáng của người này không khác
Và người này không có trên đời.
Tên du đãng là tôi
Làm thơ thành say, thành ngớ ngẩn
Nhưng dù sao có sự nhanh nhẹn
Cho khỏi nguội lạnh con tim
Và vì nước Nga bạch dương
Tôi làm lành với người không yêu dấu.
7-1925.
Đã rõ ràng, muôn đời nay vẫn thế
Ta biết điều khi đến tuổi ba mươi
Ngày mỗi mạnh, những kẻ từng bất trị
Biết giữ luôn mối quan hệ với đời.
Em yêu ơi, anh gần ba mươi tuổi
Và cuộc đời ngày một đáng yêu hơn
Chính vì thế con tim này mơ thấy
Anh đang cháy lên bằng ngọn lửa hồng.
Nếu như cháy thì sẽ cho cháy hết
Không ngẫu nhiên ngọn lửa cháy thành màu
Anh tháo ra chiếc nhẫn từ con vẹt
Điềm báo rằng ta sẽ cháy cùng nhau.
Nhẫn đeo cho anh cô gái Xứ-gan
Rồi anh tháo từ tay trao em đó
Nên bây giờ khi buồn bã cây đàn
Anh không thể không nghĩ suy, lo sợ.
Trong đầu anh vũng lầy đang dạo bước
Và trong tim băng giá với sương mù
Có thể lắm, với một người nào khác
Chiếc nhẫn này em đã đem cho?
Và có thể khi yêu nhau đến sáng
Người ta tự mình sẽ vặn hỏi em
Sao từ nhà thơ buồn cười, ngớ ngẩn
Em biết khơi ra tình cảm chân thành.
Thôi đành vậy! Vết thương này sẽ qua.
Chỉ đắng cay nhìn thấy rìa cuộc sống.
Lần đầu tiên trong đời tên du đãng
Bị con vẹt kia nguyền rủa đánh lừa.
7-1925.
TÔI THẤY GIẤC MƠ
Tôi thấy giấc mơ. Con đường màu đen.
Con ngựa trắng. Bàn chân rất khỏe
Và ngồi trên con ngựa
Một cô gái đến với tôi
Cô gái xinh đẹp tuyệt vời
Nhưng mà không yêu dấu.
Ê, cây bạch dương nước Nga!
Con đường ta chật chội
Và cô gái như một giấc mơ
Chỉ dành cho người yêu dấu
Ngươi hãy giữ lấy cành
Như những bàn tay thành thạo.
Trăng chiếu sáng. Màu xanh mơ màng
Ngựa khua móng guốc.
Ánh trăng thanh bí huyền
Như dành cho một người duy nhất
Ánh sáng của người này không khác
Và người này không có trên đời.
Tên du đãng là tôi
Làm thơ thành say, thành ngớ ngẩn
Nhưng dù sao có sự nhanh nhẹn
Cho khỏi nguội lạnh con tim
Và vì nước Nga bạch dương
Tôi làm lành với người không yêu dấu.
7-1925.
CƠN BÃO TUYẾT
Cơn bão tuyết châm chích và vùi dập
Ánh trăng thanh lạnh lẽo chiếu trên trời
Giờ tôi lại thấy rìa làng quen thuộc
Và ngọn lửa hồng bên cửa sổ nhà tôi.
Ta đều khách lãng du, đâu cần nhiều lắm
Những gì đời cho tôi, tôi hát về người.
Giờ ngồi quanh bữa cơm chiều đầm ấm
Giờ tôi lại nhìn thấy mẹ già tôi.
Mẹ nhìn đâu mà nước mắt dầm dề
Rồi lặng im như không hề đau đớn
Con không thể nào quay được mặt đi
Để cốc chè trên bàn tay rơi xuống.
Ơi mẹ của con dịu dàng, thắm thiết
Xin mẹ quên đi những ý nghĩ buồn
Mẹ hãy nghe sau tiếng đàn của tuyết
Con kể mẹ nghe về cuộc đời con.
Con đã thấy nhiều, đã đi nhiều chốn
Đã yêu nhiều và đau khổ cũng nhiều
Rồi từ đó uống rượu và gây chuyện
Tốt nhất mẹ đừng thấy đứa con yêu.
Và bây giờ con nằm đây sưởi ấm
Áo treo lên và giày cởi vất ra
Con lại vui và lại đang hy vọng
Vào vận may như thuở ấu thơ.
Ngoài cửa sổ bão tuyết đang nức nở
Trong tiếng ồn ào hoang dã đau thương
Tôi cứ ngỡ những cây gia trút lá
Những cây gia trắng xoá ở trong vườn.
20-9-1925 .
Cơn bão tuyết châm chích và vùi dập
Ánh trăng thanh lạnh lẽo chiếu trên trời
Giờ tôi lại thấy rìa làng quen thuộc
Và ngọn lửa hồng bên cửa sổ nhà tôi.
Ta đều khách lãng du, đâu cần nhiều lắm
Những gì đời cho tôi, tôi hát về người.
Giờ ngồi quanh bữa cơm chiều đầm ấm
Giờ tôi lại nhìn thấy mẹ già tôi.
Mẹ nhìn đâu mà nước mắt dầm dề
Rồi lặng im như không hề đau đớn
Con không thể nào quay được mặt đi
Để cốc chè trên bàn tay rơi xuống.
Ơi mẹ của con dịu dàng, thắm thiết
Xin mẹ quên đi những ý nghĩ buồn
Mẹ hãy nghe sau tiếng đàn của tuyết
Con kể mẹ nghe về cuộc đời con.
Con đã thấy nhiều, đã đi nhiều chốn
Đã yêu nhiều và đau khổ cũng nhiều
Rồi từ đó uống rượu và gây chuyện
Tốt nhất mẹ đừng thấy đứa con yêu.
Và bây giờ con nằm đây sưởi ấm
Áo treo lên và giày cởi vất ra
Con lại vui và lại đang hy vọng
Vào vận may như thuở ấu thơ.
Ngoài cửa sổ bão tuyết đang nức nở
Trong tiếng ồn ào hoang dã đau thương
Tôi cứ ngỡ những cây gia trút lá
Những cây gia trắng xoá ở trong vườn.
MỘT ĐIỀU GÌ LÂNG LÂNG
Một điều gì lâng lâng, màu xanh, đằm thắm…
Yên lặng quê tôi sau bão táp, mưa giông
Và tâm hồn tôi – cánh đồng vô tận –
Thở bằng hương thơm của mật, hoa hồng.
Tôi lặng im. Tháng năm làm nên chuyện
Những gì đã qua không trách cứ, không thương.
Tựa hồ như cỗ xe ba ngựa chiến
Phóng điên cuồng khắp mọi nẻo quê hương.
Bụi mù khắp nơi. Ngựa khua móng guốc
Rồi biến theo tiếng huýt quỉ sa-tăng
Và giờ đây chốn núi rừng cô độc
Lại nghe ra như lá rụng trong vườn.
Tiếng chuông kêu hay tiếng chuông đồng vọng?
Lòng tôi lắng nghe tất cả lặng yên.
Tâm hồn ơi, ta và mi đã phóng
Qua chặng đường bão tố được định nên.
Ta thấy gì, thử đem ra xét đoán
Trên quê hương những gì đã xảy ra
Nơi mọi người đã làm ta hờn giận
Vì lỗi của người và lỗi của ta.
Ta nhận về cả điều chưa từng nói
Chỉ một điều thương tiếc tuổi ba mươi –
Ta đòi hỏi những điều rất ít ỏi
Lại bỏ quên trong quán rượu hết rồi.
Nhưng cây sồi non không hề cúi xuống
Không rữa mục ra như hoa cỏ trên đồng…
Ôi tuổi trẻ của tôi không kìm hãm
Mi giống như người bạt mạng, tiêu vong!
1925
ÁNH TRĂNG THANH LAI LÁNG
Ánh trăng thanh sao mà lai láng thế
Và nỗi buồn bình nguyên rộng mông mênh
Đó, những gì tôi nhìn vào tuổi trẻ
Từng ghét và yêu không chỉ một mình.
Trên những nẻo đường héo khô rặng liễu
Tiếng bánh xe lăn kẽo kẹt, nặng nề
Dù cho gì tôi cũng không thể chịu
Nghe những lời buồn bã, não nùng kia.
Tôi hững hờ với những nhà rách nát
Ngọn lửa hồng không còn thấy đáng yêu
Cả ngọn gió mùa xuân tươi mát
Cũng chẳng còn yêu bởi đồng ruộng đói nghèo.
Lòng tôi bây giờ đã mê điều khác
Trong bóng vàng run rẩy của vầng trăng
Qua đá dựng và qua sắt thép
Tôi nhìn ra sức mạnh của quê mình.
Quá đủ rồi! Ơi nước Nga đồng ruộng
Với cày chìa vôi lê bước trên đồng.
Vẻ nghèo khó nhìn vào mà đau đớn
Không cầm lòng dù dương liễu, bạch dương…
Tương lai tôi rồi ra sao không biết
Có thể cuộc đời không còn chỗ để tôi theo
Nhưng dù sao nhìn nước Nga gang thép
Cũng còn hơn nhìn thấy nước Nga nghèo.
Và trong khi nghe rền vang tiếng máy
Trong muôn ngàn bão tố, cuồng phong
Thì lòng tôi không còn mong nghe thấy
Tiếng bánh xe lăn kẽo kẹt trên đồng.
1925.
LÁ RỤNG LÁ RƠI
Lá rụng, lá rơi.
Ngọn gió đang nức nở
Tiếng trầm xuống và dài.
Có ai làm cho con tim vui vẻ?
Có ai an ủi nó, bạn ơi?
Với đôi mí mắt trĩu nặng
Tôi nhìn lên ánh trăng mờ.
Nghe tiếng gáy của những con gà trống
Trong không gian tĩnh lặng mùa thu.
Trước rạng đông. Màu xanh. Tươi mát.
Những vì sao may mắn trên trời.
Tôi chẳng biết được điều tôi mong ước
Chẳng biết được điều tôi mong muốn cho tôi.
Biết ước mong chi dưới gánh nặng cuộc đời
Chẳng lẽ trách ngôi nhà, trách số phận?
Giá mà được, bây giờ tôi chỉ muốn
Ngắm cô gái ngồi bên cửa sổ xinh tươi.
Để đôi mắt của nàng xanh thắm
Chỉ nhìn tôi
Mà không nhìn ai khác
Và để bằng tình cảm mới và lời
Nàng an ủi con tim đang thổn thức.
Để dưới ánh trăng bàng bạc
Tôi nhận về hạnh phúc may mắn cho mình
Để tôi sẽ lặng người theo bài hát
Và để với tuổi trẻ vui tươi người khác
Tôi không tiếc thương cho tuổi trẻ của mình.
8-1925.
NGÔI NHÀ THẤP
Ngôi nhà thấp, cánh cửa màu xanh thắm
Tôi không thể quên được nó bao giờ
Tiếng ngân vang của ngày chưa lâu lắm
Giờ đã trở thành dĩ vãng mờ xa.
Đến hôm nay tôi vẫn nằm mơ thấy
Cánh đồng làng, đồng cỏ, khu rừng
Màu xam xám hiện ra che lại
Trời phương bắc nghèo khó thân thương.
Lòng khâm phục giờ tôi không thể biết
Và chẳng mong mất hút chốn rừng xa
Nhưng có lẽ đến muôn đời muôn kiếp
Tôi mang sự dịu dàng của tấm lòng Nga.
Tôi đã từng yêu những đàn sếu xám
Với tiếng kêu của chúng hướng về xa
Bởi một điều trên bao la đồng ruộng
Chẳng bao giờ chúng được ăn no.
Chỉ cần nhìn màu lá của bạch dương
Và rặng liễu cúi mình trên mặt nước
Rồi được nghe tiếng huýt gió thân thương
Là có thể dễ dàng chết được.
Tôi chỉ mong cho tôi được không yêu
Nhưng mà rồi không thể nào học được
Ơi màu xanh của hoa cỏ thân yêu
Người với ta dịu dàng thân thuộc.
Chính vì thế, những ngày chưa lâu lắm
Giờ đã đi vào dĩ vãng mờ xa…
Ngôi nhà thấp, cánh cửa màu xanh thắm
Tôi không thể quên được nó bao giờ.
1924.
Lá rụng, lá rơi.
Ngọn gió đang nức nở
Tiếng trầm xuống và dài.
Có ai làm cho con tim vui vẻ?
Có ai an ủi nó, bạn ơi?
Với đôi mí mắt trĩu nặng
Tôi nhìn lên ánh trăng mờ.
Nghe tiếng gáy của những con gà trống
Trong không gian tĩnh lặng mùa thu.
Trước rạng đông. Màu xanh. Tươi mát.
Những vì sao may mắn trên trời.
Tôi chẳng biết được điều tôi mong ước
Chẳng biết được điều tôi mong muốn cho tôi.
Biết ước mong chi dưới gánh nặng cuộc đời
Chẳng lẽ trách ngôi nhà, trách số phận?
Giá mà được, bây giờ tôi chỉ muốn
Ngắm cô gái ngồi bên cửa sổ xinh tươi.
Để đôi mắt của nàng xanh thắm
Chỉ nhìn tôi
Mà không nhìn ai khác
Và để bằng tình cảm mới và lời
Nàng an ủi con tim đang thổn thức.
Để dưới ánh trăng bàng bạc
Tôi nhận về hạnh phúc may mắn cho mình
Để tôi sẽ lặng người theo bài hát
Và để với tuổi trẻ vui tươi người khác
Tôi không tiếc thương cho tuổi trẻ của mình.
8-1925.
NGÔI NHÀ THẤP
Ngôi nhà thấp, cánh cửa màu xanh thắm
Tôi không thể quên được nó bao giờ
Tiếng ngân vang của ngày chưa lâu lắm
Giờ đã trở thành dĩ vãng mờ xa.
Đến hôm nay tôi vẫn nằm mơ thấy
Cánh đồng làng, đồng cỏ, khu rừng
Màu xam xám hiện ra che lại
Trời phương bắc nghèo khó thân thương.
Lòng khâm phục giờ tôi không thể biết
Và chẳng mong mất hút chốn rừng xa
Nhưng có lẽ đến muôn đời muôn kiếp
Tôi mang sự dịu dàng của tấm lòng Nga.
Tôi đã từng yêu những đàn sếu xám
Với tiếng kêu của chúng hướng về xa
Bởi một điều trên bao la đồng ruộng
Chẳng bao giờ chúng được ăn no.
Chỉ cần nhìn màu lá của bạch dương
Và rặng liễu cúi mình trên mặt nước
Rồi được nghe tiếng huýt gió thân thương
Là có thể dễ dàng chết được.
Tôi chỉ mong cho tôi được không yêu
Nhưng mà rồi không thể nào học được
Ơi màu xanh của hoa cỏ thân yêu
Người với ta dịu dàng thân thuộc.
Chính vì thế, những ngày chưa lâu lắm
Giờ đã đi vào dĩ vãng mờ xa…
Ngôi nhà thấp, cánh cửa màu xanh thắm
Tôi không thể quên được nó bao giờ.
1924.
NGƯỜI CẦM LÁI
Chưa từng có ai
Điều khiển hành tinh nổi
Và cũng chưa có ai
Bài hát của tôi ca ngợi.
Chỉ có ông
Với bàn tay cầm lái của mình
Nói rằng thế giới
Là một Đại gia đình.
Tôi không bị cám dỗ
Bởi những khúc hát anh hùng
Và không run sợ
Từng thớ thịt đường gân
Mà tôi hạnh phúc rằng
Trong thời u ám
Tôi bằng những tình cảm
Đã hít thở cùng với ông
Và sống bằng.
Không phải chúng ta
Tất cả đều
Gần gũi
Với cảnh lên voi
Và xuống ngựa…
Như chàng trai khiêm nhường
Từ thành phố Xim-biếc
Trở thành người cầm lái
Của đất nước, quê hương.
Giữa những con sóng ầm ầm
Ông dọn sạch quang
Rất nghiêm khắc, nhẹ nhàng
Và dịu dàng, đằm thắm
Ông có nhiều ý tưởng
Theo phong cách Mác-xít
Nhưng ông làm việc
Hoàn toàn theo kiểu Lênin.
Không!
Đây không phải cảnh bạo ngược ngang tàng
Không phải nổi loạn và ngai vàng
Của Pu-ga-chốp!
Ông không hề đặt
Một ai úp mặt vào tường
Mà tất cả được làm
Theo luật pháp.
Ông đầy trí thông minh
Và lòng dũng cảm
Chỉ một điều ông quyết định
Cầm lái là để cho
Trước mũi tàu
Những con sóng vỡ ra
Giành khoảng bao la rộng lớn
Cho con tàu.
Ông – người cầm lái con tàu
Người thuyền trưởng
Liệu ông có khiếp đảm
Trước bão tố cuồng phong?
Bởi người ta tập trung
Đến từ các nước
Và tất cả Đảng
Là những thuỷ thủ của ông.
Chớ nhát gan
Ai người chưa quen với biển:
Họ vì những điều hứa hẹn
Tốt đẹp vô cùng
Và khi bước lên bến
Sẽ là những cuốn sách chỉ nam.
Thì khi đó nhà thơ
Có số phận khác
Và không phải tôi
Mà ông sẽ hát
Bài ca đấu tranh
Cho các bạn
Bằng những lời
Mới và khác hẳn.
Ông sẽ nói rằng:
Chỉ có người bơi giỏi
Đã được luyện rèn
Trong cuộc đấu tranh
Mở ra cho nhân loại
Một hành tinh
Chưa từng có ai nhìn thấy.
17-01-1925 .
Chưa từng có ai
Điều khiển hành tinh nổi
Và cũng chưa có ai
Bài hát của tôi ca ngợi.
Chỉ có ông
Với bàn tay cầm lái của mình
Nói rằng thế giới
Là một Đại gia đình.
Tôi không bị cám dỗ
Bởi những khúc hát anh hùng
Và không run sợ
Từng thớ thịt đường gân
Mà tôi hạnh phúc rằng
Trong thời u ám
Tôi bằng những tình cảm
Đã hít thở cùng với ông
Và sống bằng.
Không phải chúng ta
Tất cả đều
Gần gũi
Với cảnh lên voi
Và xuống ngựa…
Như chàng trai khiêm nhường
Từ thành phố Xim-biếc
Trở thành người cầm lái
Của đất nước, quê hương.
Giữa những con sóng ầm ầm
Ông dọn sạch quang
Rất nghiêm khắc, nhẹ nhàng
Và dịu dàng, đằm thắm
Ông có nhiều ý tưởng
Theo phong cách Mác-xít
Nhưng ông làm việc
Hoàn toàn theo kiểu Lênin.
Không!
Đây không phải cảnh bạo ngược ngang tàng
Không phải nổi loạn và ngai vàng
Của Pu-ga-chốp!
Ông không hề đặt
Một ai úp mặt vào tường
Mà tất cả được làm
Theo luật pháp.
Ông đầy trí thông minh
Và lòng dũng cảm
Chỉ một điều ông quyết định
Cầm lái là để cho
Trước mũi tàu
Những con sóng vỡ ra
Giành khoảng bao la rộng lớn
Cho con tàu.
Ông – người cầm lái con tàu
Người thuyền trưởng
Liệu ông có khiếp đảm
Trước bão tố cuồng phong?
Bởi người ta tập trung
Đến từ các nước
Và tất cả Đảng
Là những thuỷ thủ của ông.
Chớ nhát gan
Ai người chưa quen với biển:
Họ vì những điều hứa hẹn
Tốt đẹp vô cùng
Và khi bước lên bến
Sẽ là những cuốn sách chỉ nam.
Thì khi đó nhà thơ
Có số phận khác
Và không phải tôi
Mà ông sẽ hát
Bài ca đấu tranh
Cho các bạn
Bằng những lời
Mới và khác hẳn.
Ông sẽ nói rằng:
Chỉ có người bơi giỏi
Đã được luyện rèn
Trong cuộc đấu tranh
Mở ra cho nhân loại
Một hành tinh
Chưa từng có ai nhìn thấy.
MỘT BIỂN TIẾNG
Một biển tiếng của những bầy chim sẻ.
Còn màn đêm như có vẻ rõ ràng
Luôn luôn như vậy qủa là tuyệt thế.
Còn màn đêm như có vẻ rõ ràng
Trên những đôi môi trinh trắng, hồn nhiên
Một biển tiếng của những bầy chim sẻ.
Ái chà chà! Mặt trăng chiếu sáng
Dù có đem quăng vào nước vẫn hay.
Tôi không hề mong muốn sự yên lặng
Trong thời tiết màu xanh này.
Ái chà chà! Mặt trăng chiếu sáng
Dù có đem quăng vào nước vẫn hay.
Em thân yêu, có phải em? người ấy?
Những bờ môi này không hề mệt mỏi.
Những bờ môi này như dòng nước đang tuôn
Làm đã cuộc đời trong những nụ hôn.
Em thân yêu, có phải em? người ấy?
Có phải bên tai anh thỏ thẻ hoa hồng?
Anh không biết điều gì sẽ xảy ra.
Có thể gần hay là ở đâu xa
Có tiếng sáo mừng vui đang thổn thức.
Trong một buổi chiều êm
Anh yêu quí những đường viền trên ngực.
Có tiếng sáo mừng vui đang thổn thức
Anh không biết điều gì sẽ xảy ra.
1925.
HÃY CHÁY LÊN NGÔI SAO
Hãy cháy lên ngôi sao, đừng rụng nhé
Và những tia lạnh lẽo hãy tuôn ra
Bởi một điều sau bờ tường nghĩa địa
Con tim này đang sống chẳng hề khua.
Ngươi chiếu bằng mùa thu và lúa mạch
Và trải đầy sự yên tĩnh trên đồng
Bằng run rẩy tựa như lòng thổn thức
Của những bầy sếu còn lại trên không.
Còn tôi đây ngẩng đầu lên trong gió
Dường như trong rừng nhỏ, ở sau đồi
Tôi lại nghe một bài ca ai đó
Hát về quê hương, về mái nhà tôi.
Và mùa thu với màu vàng úa
Làm vơi đi sinh lực của bạch dương.
Cho những người tôi đã yêu rồi bỏ
Tiếng khóc rơi trên cát chiếc lá vàng.
Tôi vẫn biết được rằng sắp tới
Không tại tôi, không do lỗi của người
Dưới bức tường quanh nấm mồ ngắn ngủi
Tôi đành phải nằm ở đó mà thôi.
Ngọn lửa hồng thân thương rồi tắt hẳn
Và con tim sẽ thành bụi thành tro
Bạn bè tôi sẽ đặt hòn đá xám
Và dòng chữ vui được viết bằng thơ.
Nhưng trong khi nghe nỗi buồn đưa linh
Tôi viết ra cho mình câu dễ hiểu:
Hắn đã từng yêu quê hương của mình
Cũng giống như thằng say yêu quán rượu.
8-1925.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét